شمیرانی های قدیم شب یلدا خوراکی های خاص می خوردند
به گزارش وبلاگ کلاس 6، یلدا برای تهرانیان قدیم، سمبلی از برکت، تندرستی، فراوانی و شادمانی بود. آنها اقوام و همسایگان خود را دعوت می کردند یا اینکه در منزل بزرگ تر خانواده جمع می شدند و بساط سوروسات از آجیل و شیرینی و انواع میوه به راه بود. این میان شمیرانی های قدیم مرکز هم در یلدا رسوم خاص داشتند.
وبلاگ کلاس 6 - زهرا بلندی: فرا رسیدن شب یلدا بهانه خوبی است تا سراغ سیدمهدی اعرابی دارنده دکترای علوم ارتباطات که سالها در حوزه شمیران پژوهش نموده برویم و از او درباره خوراکی های یلدایی شمیران بپرسیم. اعرابی که برای صحبت کردن در این زمینه هم آمادگی خوبی دارد، دراین باره می گوید: آجیل به شکل و شمایل امروزی در سفره های یلدایی شمیرانی ها نبود و انواع و اقسام میوه هایی که در فصل تابستان پیروز به خشک کردنشان شده بودند مثل آلوچه، زردآلو، گیلاس، آلبالو و... را در ظرف هایی روی کرسی می گذاشتند و هیمن ها حکم آجیل یلدا را داشت.
قصه های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
بفرمایید آردتوت و توتک
این شمیران پژوه از آردتوت و توتک به عنوان خوراکی های خاصی که ریشه در شمیران دارند یاد می نماید و می افزاید: یکی از تنقلات مهم شمیران قدیم در یلدا ترکیب گردوی کوبیده شده و توت بود که به آن آردتوت هم می گفتند. داخل کاسه هایی که داخلش قاشق بود در 4طرف کرسی کنار هرنفر یک دانه می گذاشتند. توتک هم شیرینی های خانگی بانوان شمیرانی بود که از آرد مزارع و آسیاب شده شمیران می پختند و در شب یلدا برای پذیرایی از مهمانان روی کرسی قرار می دادند.
شب تخمه های بو داده، کموس و خروندی
عمده میوه ای که در این شب خودنمایی می کرد خرمالو و انار بود. اعرابی می گوید: در شمیران قدیم از 36پارچه قریه از کن سولقان تا لواسان خانه ای نبود که درخت خرمالو نداشته باشد و به همین علت در این فصل و این شب این میوه خیلی مورد استفاده بود. خرمالوهای ریزتر و سفت تر را نگه می داشتند و اگر در این شب مهمانی ویژه برایشان می آمد، داخل لیوان های بلند سبزرنگ شربت درست می کردند و یکی از خرمالوها را داخلشان می انداختند که خوش رنگ گردد.
او ادامه می دهد: اگر در برخی جاها مثل اوین و چیذر که صحراهای بیشتری داشتند هندوانه و خربزه موجود بود، تخم های داخل آنها را بو می دادند و در این شب ها روی کرسی ها می گذاشتند. هرچقدر به غرب شمیران مثلاً کن و مرادآباد می رفتیم درخت های بادام بیشتر بود و در آن محدوده ها بادام هم خوراکی غالب شب یلدا محسوب می شد.
در شمیران درختان ازگیل و میوه پاییزی هستند. به زبان شمیرانی به ازگیل کموس و به خرمالو خُروندی می گفتند. در کنار این میوه ها آلبالو خشکه و کشمش و زالزالک هم وجود داشت. زنان شمیران لرزانک، مسقطی، نخودچی و شیرینی خاتون پنجره می پختند و شب یلدا با آنها از مهمانان پذیرایی می کردند.
برای اینکه یلدا پرخرج نباشد از شیرینی ها و میوه های خانگی استفاده می کردند و کمتر کسی در پی این بود که آجیل و پسته خریداری کند. مهم این بود که طولانی ترین شب سال را دور هم و در کنار یکدیگر سپری نمایند.
منبع: همشهری آنلاین